Amatorski film z 1941 roku ze Skierniewicami w tle...
Opowiem Państwu film. Z reguły nikt nie lubi, jak ktoś tak robi, ale ten wyjątek jest uzasadniony. Jest nim kronika filmowa, a właściwie amatorski film zrobiony przez niemieckiego żołnierza w 1941 roku. Jego pierwsze pięć minut zostało nakręcone w Skierniewicach.
Film ten pochodzi ze strony http://www.archiv-akh.de, która jest przebogatym zbiorem archiwalnych filmów i zdjęć niemieckich z lat 1914-46. Jak to w przypadku amatorskich filmów bywa, obraz się trzęsie, bywa nieostry, ujęcia są czasami krzywe. Chwilę zajęło mi ustalenie, co dokładnie zostało utrwalone na taśmie.
Pierwsze ujęcie zostało wykonane przed wejściem do szpitala polowego, który się mieścił w nieistniejącym już budynku przy ul. Batorego (późniejsze kasyno wojskowe). Widzimy na nim przejeżdżająca baterię artylerii na tle kamienicy pod numerem 37/39. Szyld nad wejściem głosi „Szkoła powszechna nr 4”. Udało mi się ustalić, że artyleria należała do 268. Regimentu Artylerii Ciężkiej. W Skierniewicach stacjonował jego IV batalion (w koszarach) oraz sztab pułku i sztab baterii (w widocznej na filmie szkole). Pozostałe bataliony były rozmieszczone w okolicach, min w Mszczonowie, Łowiczu i Raduczu. Ten przemarsz to przegrupowanie całego pułku przed wyjazdem w miejsce koncentracji, poprzedzającej atak na Rosję. Z innych archiwalnych zdjęć dowiedziałem się, że to mogło mieć miejsce 18 kwietnia 1941 roku.
Następne kadry przedstawiają życie codzienne szpitala oraz wyjazd części jednostki sanitarnej do Piotrkowa. W kolejnych ujęciach widzimy żołnierzy beztrosko spędzających czas na kąpieli w stawie (możliwe, że to jest kąpielisko na rzece Łupi, utworzone poprzez spiętrzenie wody groblą zbudowaną z płyt nagrobnych, z cmentarza żydowskiego, o którym wspomina w książce „Z dziejów skierniewickich Żydów” Edward Włodarczyk) oraz wracających z boiska ulicą Lelewela ( wtedy Akazienallee). Nie jestem pewien co do kolejnych ujęć przedstawiających park i przechadzające się po nim pawie. Jest prawdopodobne, że to nasz park miejski, ponieważ zachowały się zdjęcia ozdobnego kurnika znajdującego się na jego terenie. Nie znalazłem jednak nigdzie informacji do kiedy trzymano w nim ozdobne ptaki.
Interesujący nas fragment filmu kończy się wyjazdem jednostki sanitarnej do Piotrkowa, a dalej na front wschodni. Opis na stronie sugeruje, że dołączyła ona do szpitala polowego Fieldlazarett 510.
To, co uderza od razu podczas oglądania tej amatorskiej kroniki to fakt, że przedstawieni na niej żołnierze Wehrmachtu to tacy zwyczajni ludzie, bardziej podobni do sąsiada z naprzeciwka niż do okrutnego oprawcy znanego nam z kart historii... Tu nasuwa się taka refleksja, że granica oddzielająca w nas dr Jekylla i Mr Hyde’a jest znacznie cieńsza niż nam się wydaje.
