Kościół św. Leonarda i św. Małgorzty w Łowiczu kiedyś i dziś [Zdjęcia]

Rafał Klepczarek

Jedną pamiątek bogatej przeszłości Łowicza jest kościół pod wezwaniem św. Leonarda i św. Małgorzaty. Poniżej prezentujemy zdjęcia, które ukazują, jak tam niewielka dziś świątynia zmieniała się przez dekady.

W związku z patronem kościoła św. Leonardem historycy pierwotnie przyjmowali, że początki świątyni mogą sięgać nawet XII wieku. Ostatnio jego powstanie wiąże się z XV wiekiem.

Pierwsza pisemna wzmianka o kościele "na Kierchowie" pochodzi z 1520 roku. Jak wyglądał wtedy kościół zlokalizowany na przedmieściach Łowicza ukazuje panorama miasta datowana na początek XVII wieku. Była to budowla drewniana z podcieniami i wieżyczką zwieńczoną hełmem. W 1635 roku obiekt sakralny strawił pożar. Z własnych funduszy odbudował go w 1942 roku Andrzej Kazimierz Cebrowski, lekarz rezydujących w Łowiczu prymasów Polski, a zarazem pierwszy kronikarz pelikaniego grodu.
Do murowanej części kościoła w latach 1712-13 z fundacji zamożnego włościanina z Bobrownik - Wojciecha Zimnego - dobudowano drewnianą nawę, która powiększyła wnętrze budowli. Pod koniec XVIII wieku świątynia była wyposażona aż w pięć ołtarzy.

Kościół św. Leonarda i św. Małgorzaty w 1831 roku został zamieniony przez Rosjan na magazyn wojskowy. Budowla została odrestaurowana w 1886 roku, a następnie remontowana w latach 1906, 1915 i 1920.

We wrześniu 1939 roku podczas polsko-niemiecki walk o Łowicz część drewniana świątyni spłonęła i nie została odbudowana do dziś. Ogień pochłonął także dach. Aby hitlerowcy nie rozebrali pamiątki bogatej historii Łowicza, miejscowy blacharze na własny koszt zabezpieczyli murowaną część świątyni, która remontowana była w 1965 roku, a następnie w 1992. Rok później stała się kościołem akademickim nieistniejącej już Mazowieckiej Wyższej Szkoły Humanistyczno-Pedagogicznej w Łowiczu (w 2015 roku została połączona ze Staropolską Szkołą Wyższą w Kielcach).

Obok kościoła prawdopodobnie już od XV wieku funkcjonował cmentarz, od którego świątynia wzięła swoją dawną nazwę "na Kirchowie". Po niemiecku Kirchhof to cmentarz przykościelny. Nekropolia została zlikwidowana z przyczyn sanitarnych w 1820 roku.

Co ciekawe, przed kościołem przez kilka wieków w drewnianym budynku działał szpital, pełniący rolę przytułku i domu starców. Rozebrano go podczas powstania listopadowego, a pozyskany w ten sposób materiał wykorzystano do budowy umocnień.
Sam kościół jest prawdopodobnie pamiątką po spolonizowanej kolonii niemieckiej, która osiadła na przedmieściach Łowicza w XV wieku.