Jednym z głównych elementów walki ze smogiem jest odejście od węgla i wykorzystanie tzw. zielonej energii. Jakie są alternatywne formy produkcji energii, z jakich już korzystamy oraz z jakich możemy skorzystać?
W 2017 roku w Polsce udział energii odnawialnej w produkcji energii elektrycznej wynosił 14,1 proc., a w województwie łódzkim 4,3 proc (dane GUS). W ramach zobowiązań unijnych w 2020 roku udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu finalnym brutto powinien wynosić 15 proc.
23 listopada 2018 r. resort energii przedstawił projekt Polityki Energetycznej do 2040 roku (PEP2040).
Z projektu tego wynika, że Polska deklaruje osiągniecie 21 proc. udziału odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii brutto.
Z ostatnich aukcji na rynku OZE wynika, że w porównaniu z aukcjami rynku mocy źródła wiatrowe potaniały. Są w stanie zaoferować prąd za ok. 200 zł za 1 MWh.
Jest to cena coraz bardziej konkurencyjna, ponieważ źródła konwencjonalne zaproponowały ok. 220–240 zł za 1 MW mocy.
Energia wiatrowa
Z PEP2040 wynika, że Polska zacznie odchodzić od lądowej energetyki wiatrowej. Planowane są jednak nowe morskie elektrownie. Do 2025 roku ilość mocy w elektrowniach wiatrowych umiejscowionych na lądzie będzie wzrastać (do 7000 MW), a następnie z każdym rokiem maleć i w 2040 roku ilość mocy będzie wynosiła 800 MW.
– Pojawiły się komentarze, że administracyjnie w polityce energetycznej, kosztem budowania nowej nogi, czyli offshore, planujemy wyhamowanie wiatraków na lądzie. To są nieprawidłowe sformułowania. Budujemy drugą nogę nie po to, by amputować pierwszą. Zależy nam na stworzeniu synergii powiązań w polskiej energetyce. Byłoby nieracjonalnością amputowanie tego, co nam się dobrze rozwija – powiedział wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski.
Wypowiedź wiceministra kłóci się jednak z proponowanymi w PEP2040 ustaleniami. W miejscach, gdzie uzyskano pozwolenie na budowę, wiatraki zostaną postawione. Będzie jednak problem z uzyskaniem kolejnych pozwoleń. Resort energii pokazał, że potencjał energetyki wiatrowej na lądzie zejdzie do 800 MW w 2040 r. Wiceminister stwierdził, że wynika to z zobowiązań przedwyborczych partii PiS dla społeczności przeciwnej wiatrakom.
Tego typu protesty mogliśmy zaobserwować m.in. w 2011 r. w Rawiczowie. Mieszkańcy tej miejscowości argumentowali niechęć do wiatraków tym, że emitują one niesłyszalne dla ucha ludzkiego infradźwięki. Mają one mieć negatywny wpływ na organizm. Mieszkańcy mówią również o spadku cen nieruchomości w miejscach, gdzie już są postawione. Zdania na ten temat są podzielone.
Według Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Skierniewickiego na lata 2018-2021 na terenie powiatu skierniewickiego zlokalizowane są elektrownie wiatrowe:
– w gminie Głuchów – dwie farmy o łącznej mocy 56 MW, czyli 10 turbin o mocy 2 MW oraz 12 turbin o mocy 3 MW;
– w gminie Słupia – jedna farma wiatrowa składająca się z 13 turbin oraz jeden wiatrak w miejscowości Bonarów.
Z nowej Polityki Energetycznej wynika, że nie powinniśmy spodziewać się nowych wiatraków w naszym regionie.
Energia słoneczna
Elektrownie wiatrowe to tylko jedna z możliwości pozyskania energii w sposób niezagrażający środowisku. Inną możliwością jest wykorzystanie energii pochodzącej ze słońca.
PEP2040 zakłada, że od 2022 r. pojawiać się zaczną znaczące moce fotowoltaiczne. Instalacje mają być budowane w sposób rozproszony. Wykorzystanie energetyki słonecznej ma stanowić alternatywę dla wykorzystania terenów poprzemysłowych i słabej jakości gruntów, jak również dachów budynków.
Program Czyste Powietrze przewiduje dofinansowania m.in. na instalację odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych i instalacji fotowoltaicznej). Musimy jednak pamiętać, że w tym przypadku formą dofinansowania jest pożyczka (do 100 proc. kosztów). Planowany okres spłaty pożyczki to 15 lat. Program Czyste Powietrze będzie realizowany przez okres 10 lat do 2029 roku. Podpisanie umów zaplanowane jest do 31 grudnia 2027 roku.
Energia pozyskiwana z biomasy
Energia z biomasy ma dobrze sprawdzić się w przypadku gospodarstw domowych. Energetyczne wykorzystanie biomasy przyczynia się również do lepszej gospodarki odpadami.
Program Czyste Powietrze przewiduje również taką formę pomocy. W przypadku kotłów na paliwo stałe (biomasa) wraz z systemem odprowadzania spalin możemy liczyć już na dotację w zależności od kwoty miesięcznego dochodu na osobę.
Energia geotermalna
PEP2040 zakłada także, że wykorzystanie źródeł geotermalnych w ciepłownictwie. Obecnie wykorzystanie tego typu energii jest na stosunkowo niskim poziomie. Określenie potencjału energetycznego wymaga jednak dużych nakładów finansowych przy dużym stopniu niepewności.
O wykorzystaniu źródeł geotermalnych w ciepłownictwie pisaliśmy już kilka razy. W Skierniewicach, niestety, nie da się ich wykorzystać do zasilania ogólnej sieci ciepłowniczej. Istnieją jednak plany wykorzystania źródeł do ogrzania kompleksu basenów, który ma powstać przy ul. Sobieskiego.
Form walki ze smogiem jest dużo. Jedną z szans jest program Czyste Powietrze. Problemem jednak, jak zawsze, są pieniądze. Miejmy nadzieję, że sytuacja w naszym regionie niedługo się zmieni i mieszkańców będzie stać na takie inwestycje.